Pas op! Per 1 januari 2018 is de wet veranderd. Als u trouwt en niets regelt, ontstaat niet meer automatisch een algehele, maar een beperkte gemeenschap van goederen. Dit betekent dat vanaf 1 januari 2018 het privévermogen dat u hebt op het moment dat u trouwt, buiten de gemeenschap blijft. In tegenstelling tot hetgeen nog wel eens wordt gedacht, houden de nieuwe huwelijksregels niet in dat echtgenoten die onder de nieuwe regeling vallen automatisch op huwelijkse voorwaarden trouwen. Voor huwelijkse voorwaarden, die – vooral voor ondernemers – een nuttige regeling kunnen zijn, blijft een bezoek aan een notaris voorafgaand aan het huwelijk dus nodig.

Gemeenschap van goederen

Wanneer voorafgaand aan een huwelijk door de echtgenoten géén huwelijkse voorwaarden worden opgesteld, ontstaat tussen hen een zogenoemde gemeenschap van goederen.

Vóór 1 januari 2018 was dit een algehele gemeenschap van goederen. Sinds de wetswijziging ontstaat een, wat men noemt, beperkte gemeenschap van goederen. Let op: dit geldt alléén voor gemeenschappen die ná 1 januari 2018 zijn ontstaan. In dit artikel wordt kort ingegaan op de belangrijkste verschillen tussen het oude en het nieuwe systeem.

De oude algehele gemeenschap van goederen (tot 1-1-2018)         

Vóór 1 januari 2018 was ons basisstelsel de algehele gemeenschap van goederen. Dit houdt in dat alles wat de echtgenoten bij het aangaan van het huwelijk hadden en alles wat zij tijdens het huwelijk verkrijgen, in de gemeenschap valt en van de echtgenoten gezamenlijk (ieder voor de helft) wordt. Ook alle schulden (!) – bijvoorbeeld studieschulden – worden gemeenschappelijk. Deze automatisch vermenging van de vermogens van de echtgenoten door het huwelijk wordt ook wel boedelmenging genoemd.

Op dit systeem van boedelmenging bestond een aantal wettelijke uitzonderingen. Een van de belangrijkste uitzonderingen was de zogenoemde uitsluitings- of privéclausule. Deze clausule zie u vaak bij erfenissen, als de overledene niet wil dat zijn erfenis bij de schoonfamilie (de ‘koude kant’) terechtkomt. De bezittingen/schulden die onder die clausule worden verkregen, vielen niet in de algehele gemeenschap van goederen.

Uitsluitingsclausule- of privéclausule

Vanaf 1 januari 2018 is de gemeenschap wat haar omvang betreft beperkter. Vermogen dat ieder van de partners heeft voordat ze trouwen (ook wel huwelijksaanbrengsten genoemd) valt, net als erfenissen en schenkingen, niet standaard meer in de nieuwe gemeenschap.

In de gemeenschap vallen wel de goederen die de echtgenoten vóór hun huwelijk samen hebben verkregen of schulden die zij vóór hun huwelijk samen zijn aangegaan, bijvoorbeeld de gemeenschappelijke woning en de daarvoor gezamenlijk aangegane hypotheekschuld.

Voorbeeld:

Piet en Elly zijn vóór hun huwelijk samen eigenaar van een huis, in de verhouding 40%-60%, omdat Elly meer eigen geld heeft ingebracht dan Piet. Als Piet en Elly trouwen, wordt deze eigendomsverhouding door het huwelijk automatisch 50%-50%, want de woning valt in de (beperkte) gemeenschap! Als Piet en Elly die 40%-60% -verhouding van vóór het huwelijk in stand willen laten, moeten ze dus, voorafgaand aan het huwelijk, huwelijksvoorwaarden maken bij een notaris!

Verder valt in de nieuwe gemeenschap alles wat de echtgenoten tijdens het huwelijk verkrijgen en schulden die tijdens het huwelijk door één of beide echtgenoten zijn aangegaan. Een uitzondering bestaat voor erfenissen en schenkingen en de schulden die hiermee samenhangen. Deze vallen automatisch buiten de nieuwe gemeenschap, tenzij de overledene of schenker juist bepaalt dat ze wél in een gemeenschap mogen vallen (de zogenoemde insluitingsclausule). Ondanks dit nieuwe systeem blijft de hiervoor beschreven uitsluitings- of privéclausule in het testament of bij de schenking van belang. Echtgenoten kunnen namelijk zelf in huwelijkse voorwaarden overeenkomen dat erfenissen of schenkingen toch in de gemeenschap van goederen vallen en dus van beide echtgenoten gemeenschappelijk worden.

Wanneer een erflater of schenker dat absoluut niet wenst, kan hij de hiervoor beschreven uitsluitingsclausule in zijn testament of bij de schenking opnemen. Een dergelijke clausule gaat namelijk voor op de regeling die de echtgenoten in de huwelijkse voorwaarden afspreken! Voor de schenkings- en testamentenpraktijk blijft, om zeker te zijn dat ontvangen giften en erfenissen niet in de gemeenschap vallen, de opname van een uitsluitingsclausule ook ná 1 januari 2018 van belang.

Tip

Laat u adviseren door een notaris of andere adviseur met specifieke kennis over het huwelijksvermogensrecht met betrekking tot de vraag of uw (voorgenomen) huwelijk met de gemeenschap van goederen (oude stijl of nieuwe stijl) of juist met huwelijksvoorwaarden goed geregeld is. Heeft u een eigen bedrijf, een koopwoning (zeker als ook een grote schenking voor de woning is ontvangen) of dure bezittingen waarvan de koopprijs niet 50/50 is betaald, dan is een bezoek aan een notaris/adviseur meer dan aan te bevelen.